‘Ging ie huilen! Omdat ze verloren hadden! Ik schaamde me dood. Heb hem in de auto wel even toegesproken, dat ie daar toch niet om hoeft te gaan huilen.’

Ik hield eens een hele verhandeling over de overeenkomsten tussen leiderschap en ouderschap. Ergens bleef iets knagen. Het verhaal was nog niet rond.

Vanmorgen tijdens mijn Miracle Morning (= iedere dag om 5u opstaan. Ja echt. Vrijwillig. Ik zal hier binnenkort wel een keer blogje aan wijden) had ik een brainwave. Ik ga ‘m je uitleggen. Zeg het vooral als je me compleet kwijt bent 😉

Ouder = manager
Een team op zo’n manier aansturen dat het kan worden wat het in staat is te zijn, heeft raakvlakken met een kind ‘aansturen’ zodat het kan worden wat het in staat is te zijn. Het vraagt dezelfde vaardigheden, dezelfde grondhouding, dezelfde moed. Ouder = manager. Check. Dat zei ik inderdaad in mijn video ook.

Geen trucjes
En dan mijn grote aha-moment: de vaardigheden die nodig zijn om een kind of team te laten worden wat het in staat is te zijn, kun je niet toepassen als je ze niet zelf ook ‘leeft’, als je ze niet op jezelf kunt toepassen.

Een voorbeeld: het -in mijn ogen- allerbelangrijkste dat wij onze kinderen te geven hebben, is het gevoel dat ze er helemaal mogen zijn. Nee, daarmee bedoel ik niet dat je al het GEDRAG accepteert, of dat je ze altijd maar HUN ZIN moet geven. Ik bedoel wel dat al hun EMOTIES er mogen zijn. Dat betekent dat wij als ouder/manager hebben te dealen met die emoties. En met dealen bedoel ik dus niet ze wegduwen, weglachen, wegredeneren, wegadviseren of gewoon negeren. Nee, ze er gewoon laten zijn, allemaal. Boosheid, woede, verdriet, teleurstelling, frustratie, irritatie, vreugde, plezier, uitgelatenheid. En niet alleen ze toestaan, nee, er zelfs nieuwsgierig naar zijn. Zonder oordeel. Hoe suf, aanstelleritis-ig of onzinnig je het ook vindt.

En dat kan je alleen als je ook zo naar je eigen emoties kunt kijken! Zonder oordeel. Zonder ‘Dat doe je toch niet’. Zonder ‘Ze zullen me wel een tuthola/uitslover/aansteller/zeikwijf/… (vul maar in) vinden.’ Als jij jouw eigen emoties al niet accepteert voor wat ze zijn, er gewoon even bij kunt blijven, er nieuwsgierig naar kunt zijn, dan lukt het je al helemaal niet om die van jouw kind/team te accepteren. Ja, je kunt het doen omdat je dat geleerd hebt in een cursus, maar als jij het diep van binnen niet meent, dan werkt het niet. Dan wordt het een trucje. En dat voelen mensen. Kinderen al helemaal.

Een voorbeeld
Gister vertelde een moeder in de sportschool over haar zoon die zondag een hockeywedstrijd verloor. Van een lager team notabene. Haar zoon was een van de jongens die daar om moest huilen. Haar man had zich doodgeschaamd. ‘Hij moet toch tegen zijn verlies kunnen.’ Dus die had hem in de auto flink vermanend toegesproken. Mijn hart breekt als ik zoiets hoor. Die jongen mag niet huilen, omdat zijn vader zich dan doodschaamt. In plaats van de jongen te vertellen dat hij niet mag huilen, zou het van leiderschap getuigen als de vader zijn eigen schaamte zou onderzoeken. ‘Wat maakt dat ik me nu schaam? Welke (aangeleerde) overtuiging zit daaronder? Mannen huilen niet? Je moet sterk zijn? Huilen is voor mietjes?’ Want wat doet deze jongen de volgende keer dat hij ergens verdrietig over is? No way dat ie dat aan zijn vader laat zien.

Wat dan wel?
In dit voorbeeld was het genoeg geweest om te zeggen: ‘Jeetje, je bent echt teleurgesteld he. Verliezen is soms echt moeilijk.’ Want kom op, verliezen ís toch ook moeilijk? Zeker als je een beetje competitief bent ingesteld. Wat dan weer een hele mooie eigenschap kan zijn. Geef het ruimte, benoem het, en je zult zien dat er ontspanning ontstaat. Net als voor jezelf trouwens: zie je schaamte, erken het, lach er een beetje om, en het wordt minder.

Ander voorbeeld: geneuzel in de marge
Ik had ooit een leidinggevende die graag wilde weten hoe het kon dat de betrokkenheid in ons team zo laag was. Eén van de thema’s bleek werk/privé-balans te zijn: zelf was ze een grote workaholic, ze werkte eigenlijk altijd. Hoewel ze ZEI dat ze dat niet van ons verwachtte, bleek dat niet uit haar gedrag. Op mijn opmerking dat ik het bijvoorbeeld fijn zou vinden als ze me niet meer op mijn privételefoon belde (het hebben van een zakelijke telefoon is voor mij een manier om werk/privé gescheiden te houden), antwoordde ze dat ze dat geneuzel in de marge vond. ‘Wat maakt het nou uit? Dan neem je toch niet op?’ Ze ergerde zich duidelijk aan mijn opmerking. Als zij die ergernis bij zichzelf zou onderzoeken, zou ze misschien tot de ontdekking komen dat daar een overtuiging onder ligt als ‘Je moet altijd beschikbaar zijn’ of ‘Werk gaat altijd voor’. Dan zouden we daar een gesprek over kunnen hebben. Zonder oordeel. ‘Hoe is dat voor jou?’ Van mens tot mens. Onwijs moeilijk trouwens hoor, dat ontken ik niet. Maar wel cruciaal als je een sfeer van vertrouwen en veiligheid wil creëren.

Je kind als leermeester
Wat ik eigenlijk probeer te zeggen is dit: opvoeden én leidinggeven vraagt van jou dat je ook, en misschien wel vooral, met jezelf aan de slag gaat. In dit licht bezien is het ouderschap het mooiste cadeau dat je kunt krijgen. Een gratis persoonlijk ontwikkeltraject! 🙂 Met je kind als leermeester, mooier wordt het niet.